مفهوم نیایش در معماری ایران
نویسنده: جمشید کریم زاده
(کارشناس ارشد معماری دانشگاه آزاد شیراز)
چکیده:انسانهای بدوی در میان مخاطرات پیرامونی بخصوص نیروهای طبیعی بسیار آسیب پذیر بودند . ترس از مرگ و احساس شگفتی از حوادثی که بر حسب تصادف ایجاد می گردید یا انسان قادر به درک علل آن نبود و باعث بوجود آمدن دین شد . بنابر اعتقاد لوکرتیوس ، حکیم رومی ، ترس نخستین مادر خدایان است و از میان انواع آن ، ترس از مرگ مقام مهمتری دارد . امیدواری به کمک خدایان و شکر گذاری در مقابل خوشبختی هایی که برای انسان حاصل میشد ، عواملی بودند که اعتقادات دینی و به تبع آن ، نیایش را باعث گردید .
در نظر انسانهای اولیه ، موجودات زنده و دیگر چیز هایی که در اطراف وی وجود داشت ، بخصوص طبیعت دارای روح بود و به عبارت دیگر خدایی در آنها نهفته پنداشته میشد . این خدایان بیشمار در شش دسته قرار داشتند : آسمانی ، زمینی ، جنسی ، حیوانی ، انسانی و الهی .
شاید ماه یکی از کهنترین خدایانی باشد که مورد پرستش انسان قرار گرفت . و به احتمال فراوان پس از جایگزین کشاورزی به جای شکارگری ، خورشید برای حکومت در آسمان جانشین شد . نور و گرمای خورشید سبب حاصلخیزی می شد و دوره گردش آن ، وسیله تنظیم موسم کشت و برداشت بود . از این زمان انسانها خورشید را به عنوان پدر هر چه زنده است ، مورد پرستش قرار دادند .آسمان نیز یکی از خدایان مهم بشمار می آمد ، چرا که خورشید ، ماه و دیگر اجرام نورانی در آن واقع شده بودند .
«زئوس، خدای خدایان یونان ، خدا آسمان و گرداننده ابرها بود ، مغولان خدای بزرگ را “تنگری” مینامند که معنای آسمان دارد ، که در چین نیز کلمه “تی” همین مفهوم را دارد . کلمه “اهورا”در نزد ایرانیان کهن نیز به معنی “آسمان آبی” است.
هنگامی که انسان اولیه بدون آنکه ماهیت واقعی نیروهای اطراف خود را بشناسد ، در صدد جلب خشنودی آنها از طریق پرستش بر آمد که این ریشه دیانت اولیه است ؛ علاوه بر پرستش ، سحر و جادو به منزله ی روح شعائر دینی افزوده شد .
زیارتگاههای بزرگ ، نشانگر اعتقادات مردم و قدرت مردان مذهبی در دوره های مختلف و مذاهب گوناگون می باشد . زیارتگاههای بزرگ جهان ، مکانهایی که راههای نمادین جوامع مذهبی گوناگون از دیرباز با یکدیگر تلاقی کرده اند . باید از عرصه کشمکش میان جوامع مختلف فارغ شوند ، آنها باید برای پیروان همه فرقه ها ، با کشف دوباره معنای پیوند با مراکز قدس واحد ، از رهگذر اشکال متفاوت نمادهای مذهبی ، فرصت آشتی فراهم سازد در این صورت است که زیارتگاهها دلایل کافی در اختیار بقیه مردم جهان قرار خواهند داد تا به وحدت نوع بشر ایمان بیاورند .
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- پیش زمینه (پیدایش دین و عبادت)
- معنا در معماری ایران
- احداث بنا با زیر ساخت معنا و مذهب
- تحول فضای معماری ایران در ادوار مختلف
- عوامل تاثیر گذار بر معماری ایرانی پس از ورود اسلام
جهت دانلود ادامه این مقاله، از طریق لینک زیر فایل پی دی اف را دریافت نمایید:
مفهوم نیاش در معماری
منبع: مجله راه و ساختمان / ص ۶۱-۶۳ / جمشید کریم زاده
با معمارفا همراه باشید:
- پرتال معمارفا
- فروشگاه معمارفا
- تالار گفتمان معمارفا
- گالری عکس معمارفا
- آکادمی معمارفا
- آپلود سنتر معمارفا
- پشتیبانی معمارفا
- همکاری با معمارفا
- درباره معمارفا
یک دیدگاه
sajjadi
در مطلب فوق هیچ نکته ای در ارتباط با نیایش در معماری ایرانی نیست! یا نویسنده فراموش کرده در مورد چه موضوعی مطلب می نوشته است و یا این که مطلب به صورت ناقص آپلود شده است!!
حامد محمدپور (هیئت مدیره)
درود بر استاد سجادی گرامی
نکات و اصولی رو که در بهتر شدن روند نشر مطالب سایت پیشنهاد کردید حتما رعایت خواهیم کرد. از این که نظرتان را بیان کردید بسیار سپاسگذارم.
این جستار ویرایش خواهد شد.