فرهنگ و زندگی روزمره ـ اندی بنت
اندی بنت، دانشیار جامعه شناسی در دانشگاه “سری” انگلستان است. بی شک کتاب “فرهنگ و زندگی روزمره” که از وی به فارسی ترجمه شده است از جمله منابع مفید برای مطالعات مقدماتی در رشته مطالعات فرهنگی و فرهنگ شناسی است؛ اما نکته ای که باید به آن توجه کرد، اندی بنت چندان چهره درجه اولی در حوزه جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی نیست. شاید بسیاری اندی بنت را با تونی بنت، جامعه شناس فرهنگی برجسته انگلیسی اشتباه بگیرند اما این دو در فاصله بسیاری از هم قرار دارند.
کتاب اندی بنت با تاکید بر”زندگی روزمره”صورت بندی شده است. زندگی روزمره از جمله کلیدی ترین مفاهیم در مطالعات فرهنگ عامه است و همان گونه که در مقدمه کتاب تشریح شده هرچند از سال های بسیار دور در جامعه شناسی مطرح بوده است اما تاکید روی این حوزه به عنوان یک متغیر مستقل از جمله توجهاتی بوده که اهالی مطالعات فرهنگی در سال های اخیر درافکنده اند. این اتفاق محصول ویژگی های خاص مدرنیته پسینی است. در مدرنیته پسین به گفته بنت افراد هویت های خود را با تصاویر و موضوع هایی شکل می دهند که به صورت تاملی از صنایع فرهنگی و رسانه ای اخذ می کنند.
در این وضعیت مفهوم فرهنگ نیز به عنوان موضوعی یک دست و همگون یا به عبارتی کل راه و رسم زندگی که برپایه فهم مشترکی از دنیای روزمره استوار است، رنگ می بازد و قابل دفاع نیست. امروزه فرهنگ با پشتوانه رسانه ها و دیگر عناصر مدرنیته متأخر معنایی جوهری و ثابت نداشته و با متکثرشدن فهم ها و اجزای زندگی، معنایی سیال و محلی یافته است. به عبارتی دیگر هویت های فرهنگی امروزه با تاکید بر زندگی روزمره افراد ساخته می شوند.
کتاب در دوپاره مربوط به هم صورت بندی شده است. در پاره اول بیشتر به ریشه ها و اندیشه هایی پرداخته شده که به زندگی روزمره در آن ها توجه شده است و در پاره دوم اجزای زندگی روزمره همچون رسانه ها، مد، موسیقی، گردشگری و غیره مورد بحث قرار گرفته اند. هرچند که در فهرست کتاب، مباحث به این صورت تقسیم بندی شده اند اما در مقدمه، خود بنت کتابش را به هشت فصل تقسیم کرده است. “فرهنگ زندگی روزمره” مرور جامعی از مدل های نظری، مسائل و پیچیدگی های فعالیت های فرهنگی معاصر به دست می دهد.
بنت ابتدا مدل های نظری اصلی در مطالعه کردوکارهای فرهنگی کنونی را جمع بندی می کند و این مدل ها را در متن محیط های زندگی روزمره جای می دهد. برای این کار مطالعه منظمی درباره چگونگی تغییر تفکر آکادمیک در زمینه فرهنگ توده ای، از تعابیر انتقادی نظریه پردازان قدیمی تر فرهنگ توده ای تا منتقدان رادیکال و پست مدرنیست تعابیر فرهنگ توده ای و سپس مفهوم”چرخش فرهنگی”، انجام می دهد که نشان می دهد هویت های اجتماعی گوناگون چگونه به صورت فرهنگی برساخته می شوند.
از سویی دیگر کتابی همچون”فرهنگ و زندگی روزمره”که کتابی است مقدماتی و منبعی درسی برای دانشجویان است (تئوری ها و افراد زیادی در آن مطرح شده اند) بسیار لازم است که”نمایه” داشته باشد؛ اما متاسفانه این کتاب فاقد این امکان است.
بری اسمارت که از وی در ایران کتاب”شرایط مدرن و مناقشه های پست مدرن” و همچنین کتابی درباره فوکو منتشر شده است، درباره کتاب اندی بنت می نویسد: “کتاب اندی بنت درباره شکل های مهم فرهنگ روزمره بحث منسجم، بسیار خواندنی و جالبی ارائه می دهد که اطمینان دارم برای دانشجویان بسیار مفید خواهد بود.”
لینک این مطلب در تالار گفتمان:
فرهنگ و زندگی روزمره ـ اندی بنت
منبع: اتود
