بیمارستان و زایشگاه مارانون

خوزه رافائل مونئو در ۱۹۳۷ در اسپانیا به دنیا آمد و پس از فراغت از تحصیل در سال ۱۹۶۱ با طی دوره ای پر افتخار در کار حرفه ای و آکادمیک سرانجام در سال ۱۹۹۶ موفق به دریافت جایزه پریتزکر شد. بیمارستان زنان و کودکان مارانون در مادرید یکی از اثار اوست که با همکاری خوزه ماریا دلاماتا و به سفارش وزارت بهداشت و سلامت اسپانیا در سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ طراحی گردید و در سال ۲۰۰۴ به بهره برداری رسید. این بنا با مساحتی بالغ بر ۵۰۰۰۰ متر مربع در زمینی مستطیلی ساخته شده است. با توجه به قرارگیری پروژه در تقاطع چند خیابان در مرکز شهر مادرید توجه طرح های شهری و ضوابط اصلاح زمین الزامی بود. این موضوع بادقت زیاد در ترکیب هندسی در بافت شهری قرن نوزدهمی مادرید مورد توجه قرار گرفت.

سایت پروژه زمین کشیده ای است که به وسیله دوجاده عرضی به سه قسمت تقسیم می شودو ساختمان مذکور یکی از سه بخش زمین را به تصرف خود در آورده است که در میان ساختمان های اطراف با ظاهر مدرن خود خودنمایی می کند. این ساختمان شامل ۲ بیمارستان با تجهیزات بیمارستانی و کارکنان مستقل است اگر چه بخش اتاق های عمل و اورژانس، رادیولوژی و سرویس ها مشترک هستند.

برجستگی موربی در طبقه اول برروی حجم باکسی شیشه ایست که ورودی را در طبقه همکف تعریف می کند. دسترسی اورژانس در طبقه ۱ و دسترسی اصلی در طبقه همکف و در طبقات بالا اتاق های بستری شکل گرفته که راهرو ها و اتاق ها را در حول حیاط ها تعریف کرده است. این طبقات اگرچه به بیرون پنجره دارند اما بیشتر در ارتباط با فضای داخل هستند و با ارتباط با هشت حیاط مستطیلی داخلی به درون گرایی نسبی دست می یابند.

کاربری و عملکرد ساختمان همواره موضوعی تاثیر گذار برمعماری است اما این موضوع در بنایی مانند بیمارستان زنان و کودکان که باید روشن و پرنور باشد اهمیتی دوچندان دارد. تراس ها و فضاهای باز این بیمارستان نور کافی را برای درون بنا فراهم می کند.

توجه به خطوط افقی در نمای بیرونی ظاهری کاملا متفاوت از اطراف برای آن ساخته است ضمن انکه تلاش براین بوده تا با ترکیب احجام در بیرون حالت خشک حجم را در هم بشکند. حیاط هایی که به صورت منظم و هندسی در پلان بیمارستان موجود است در حجم حفره هایی را می سازد که از آن برای نور و تهویه و منظر اتاق بیماران استفاده می شود و فضای مناسبی برای ملاقات بیماران با خانواده هایشان ایجاد میکند. نما به گونه ای سازماندهی شده تا با تبعیت فرم پنجره از خطوط افقی نما با فاصله های یکسان حالتی یکپارچه به خود بگیرد و گاه با شکاف باریک افقی که حکایت از پنجره ها دارد ریتمی منظم در طبقات ایجاد شود.

سازه تمام بتنی ساختمان در لایه های بسیار ظریف و منعطف پوشیده شده است. از بیرون شیشه های صدفی رفلکس و پنل های آلومینیومی که در نرده های تراس ها با شیشه ترکیب شده اند. همگی با عایق کاری مناسب ظرافت و در درون پارتیشن بندی با پانل های چندلایه از جنس گچ و مقوا با ساختاری متحرک انعطاف لازم را فراهم می کنند. سنگ مرمر مدیترانه در کف ها و ازاره ها، تایل های لعاب دار در توالت ها و کفپوش های رنگی بدون درز در اتاق ها که بهداشت را در سطح بالایی تامین می کنند از مصالح اصلی بنا در داخل می باشند. چوب افرا در حفاظ و فریم پنجره اتاق ها فضایی محلی القا می کند: کیفیتی که با بیمارستان های مشابه کاملا متفاوت است. اتاق ها که بیشتر دو تخته هستند دارای سرویس و حمام و رختکن اختصاصی هستند و با پنجره ای از منظر بیرون استفاده می کنند. اتاق های بیماران رو به حیاط های داخلی دارند و از ورای آن چشم انداز به راهروهای طرف مقابل علاوه بر قرار دادن زندگی درونی در راهروهای بیمارستان در مقابل دید بیماران از قرار گیری مستقیم اتاق ها در برابر هم جلوگیری می کند.

منبع:

مجموعه کتب عملکردهای معماری